Nhà văn TRẦN HOÀI THƯ (1942 - 2024)
Photo by Đỗ Hoàng Ân
*****
Thì
thôi mây trắng về Trời
Gian
nan khổ nạn cạn lời: Biệt ly
Thế
rồi nhà văn Trần Hoài Thư đã đi biệt không về với đời, với "Thư Ấn Quán” -
nơi bình an, hạnh phúc nhất của Ông và từ chốn này, Ông đã viết lời "Cảm
tạ văn chương".
Ngày
tôi nhận được hung tin của Ông, tôi đứng sững nhìn những cuốn sách của Ông đã tặng
tôi, nhìn những số ấn hành của Thư Quán Bản Thảo TQBT (Số ấn bản cuối cùng mà
tôi nhận được là Giai phẩm Thư Quán Bản Thảo số 105 tháng 4/2023 –
TQBT số 1 phát hành ngày 11 tháng 9 năm 2001). Vậy là TQBT sống được 22 năm qua
những nhọc nhằn và đam mê của Ông, chị Yến, của bằng hữu thâm tình và các nhà
văn, nhà thơ cộng tác.
Nhà văn TRẦN HOÀI THƯ (thổ địa của thư viện Đại học Cornell) và Thư
Ấn Quán
Từ nơi này, những bộ sách của “Di Sản Văn Chương Miền Nam” đã
ra đời
(Hình do Như Thương chụp vào tháng 7, 2021)
Sững
sờ với một đầu óc trống rỗng… Sau phút giây lặng người ấy, tôi hiểu ra rằng Thư
Quán Bản Thảo đã dừng chân và những tác phẩm của Ông để lại cho đời sẽ quẩn
quanh trên những kệ sách của gia đình, thân hữu, trong thư viện khắp nơi và
trong lòng mọi người kính trọng, mến mộ Ông.
Nhà
thơ Trần Hoài Thư nói về cách thức ông in sách với kỹ thuật POD – Printing on
Demand
Tóc
người mây trắng nghiêng nghiêng,
Một đời sống với đường viền đam mê
Chốn
này hạnh phúc Hoài Thư
Vui theo con chữ tưởng như thiên đàng
Ngỡ như thoáng giấc chiêm bao
Đôi tay gầy guộc hôm nao xa
rồi ...
Một
chút keo, một chút tình
Bao nhiêu trang sách vạn nghìn chữ thơm
Tôi
nhớ màu tóc mây trắng của Ông. Nhớ mỗi lần gặp Ông thì thế nào cũng có một valy
sách tặng đem về. Nhớ ánh mắt Ông rưng rưng tiễn biệt. Nhớ câu dặn dò: Mai mốt
gặp nhau… Nhớ bàn tay của người Anh Cả choàng qua vai vỗ về và giọng nói trầm ấm,
chậm rãi của Ông: "Ráng đi Út Như Thương” (Tôi đã gọi Ông là Anh Cả Hoài
Thư kể từ khi biết Ông và Ông gọi tôi là Út Như Thương). Buổi tối khi nhận được
tin Ông ra đi, tôi nằm thao thức... chả lẽ Ông ra đi thật sao??? Vì Ông nói:
"Anh Cả còn nhiều việc phải làm lắm Út à". Thôi thì trả lại trần gian
những bất ưng, gian nan ngần ấy đã dư thừa, khổ nạn giờ đây thôi đã dứt, bão tố
cuồng phong chợt đã dừng….
Từ
trong sâu thẳm đáy lòng của mỗi người, vòng nguyệt quế của những độc giả đang
dành tặng cho Ông. Tôi tin rằng ở một nơi nào đó, Ông cảm nhận được điều ấy và
cũng sẽ mỉm cười bên người Bạn Đời Ngọc Yến của Ông.
Ngưu
Lang Trần Hoài Thư gặp Chức Nữ Ngọc Yến bên ngoài cửa Nursing Home Ashbrook, NJ
Original Photo by Trần Quí Thoại
Mới
chừng 3 tuần trước khi Ông ra đi, Ông còn nói chuyện với tôi là Ông đang đi tìm
SÁCH, tài liệu để làm tiếp những gì ông định làm với một giọng nói thật hăm hở,
háo hức...
82
Năm trên trần gian này, Ông phải đi tới tận cùng của cái khổ nạn sao: Chăm sóc người
vợ trong Nursing Home 12 năm, riêng Ông thì sống với bệnh tật trong từng giây
phút của bệnh Gout, rồi đến ung thư, xạ trị, mổ xẻ...
12
Năm để chăm sóc và thăm nuôi một người bị Stroke 4 lần, con đường sáng trưa chắc
cũng quen với dáng Ông cao cao, gầy gầy đi thăm vợ, hẳn nắng mưa và tuyết đổ đã
từng thổn thức theo Ông. (Chị Yến bị tai biến mạch máu não lần đầu tiên vào
tháng 12 năm 2012. Đến tháng 6 năm 2020 thì Ông bị Stroke).
Tôi
không tin Trời Đất đã đặt chiếc vòng kim cô "Khổ nạn" lên số mệnh của
hai người như thế, nhưng quả thật Ông đã quen với ngần ấy tai ương. Ông vững
vàng và can đảm khi đối diện với mệnh số một cách tự tại.
Kể
từ khi chị Yến ngã bệnh, Ông đã gượng đứng dậy một mình và lo toan mọi việc: Có
lần Ông khoe với tôi rằng Ông kho cá cho chị Yến ngon lắm nè... Để mai đem vô
Nursing Home đút cơm cho chị. Thương làm sao khi nhìn thấy nồi cá kho của nhà
văn Trần Hoài Thư, thấm đẫm tình vợ chồng...Khoe nồi cá xong, Ông lại nở nụ cười
hài lòng, rạng rỡ tưởng chừng như mình vừa mới làm được một việc gì đó thật tuyệt
vời!
Cuộc
đời của Ông và chị Yến là một điều kỳ diệu: Gắn bó và kề cận nhau trong cùng nỗi
đam mê văn chương dẫu tai ương bủa vây!
Đối
với tôi, Ông đã dạy cho tôi một bài học quý giá: Khi nào thấy mình gần QUỊ xuống,
hãy nghĩ đến tấm gương Trần Hoài Thư và nhớ "Nụ Cười" điềm tĩnh của
Ông.
Chưa
bao giờ nghe Ông than vãn về cuộc đời của Ông, trái lại chỉ thấy ông phớt lờ...
Thượng
Đế cho Ông được “quyền than vãn” với chữ nghĩa và Ông đã phóng bút với văn
chương. Trong căn nhà của Ông, bất kỳ ở nơi nào, chỉ cần đưa tay ra là sẽ đụng
vào sách vở!!!
Nơi đây có một người... đa tài, đa đoan: TRẦN HOÀI THƯ
Là
nhà văn, nhà thơ, chủ nhà xuất bản, công nhân kiêm thợ sửa tất cả máy móc
Trong
những ngày tháng ở trần gian, Ông đã cặm cụi làm việc, đã đọc và đã viết cũng
như đã đi với dấu chân một người lính Thám báo. Bây giờ Ông đã đi những bước
chân cuối cùng: Đi về rừng...Vâng, Ông về lại rừng - như ngày xưa Ông đã từng
biết đến vùng đất đỏ trong tác phẩm "BAN MÊ THUỘT - NGÀY ĐẦU NGÀY CUỐI".
Trích
đoạn trong "Ban Mê Thuột - Ngày đầu ngày cuối"
"...Như
những cánh rừng cao su và cà phê, đến nỗi vào mùa hoa cà phê nở, cả một thị trấn
như ngào ngạt hương hoa. Trong thành phố, những cây muồng hoa vàng rực bên cạnh
giáng hương, trâm, bông li ti trắng, cùng những vườn bông sứ hoang dại như làm
thành phố chìm vào trong nỗi man dại ngây ngất..."
(trang 39).
"...
Chỉ cần một Lữ đoàn Dù cũng đủ lấy lại Ban Mê Thuột. Chỉ cần những chiếc phản lực
từ Nha Trang bay lên, dội bom là xong. Bởi vì, khó mà tìm được cơ hội có một cuộc
tập trung quân đông đảo như lúc này. Nhưng không ai làm chuyện đó. Ban Mê Thuột
mất mà không một ai tiếp cứu... Lính nhìn nhau đôi mắt rưng rưng, tuyệt vọng...."
(trang 52).
Hai
đoạn văn Ông viết về Tháng Ba tang thương của Ban Mê Thuột như thế đấy: Thật
lãng mạn và cũng thật bi thương!
Không
chừng Ông cũng ghé qua Bình Định, cầu bà Gi Quy Nhơn, Cần Thơ, Đà Lạt, quân trường
Thủ Đức...chứ không chỉ ghé rừng và cũng vẫn là chị Yến lái xe như hồi xưa đến
thư viện Đại học Cornell.
Xin
mạn phép nghĩ về Ông như một người của trôi giạt lẫn phiêu bạt, một người rất
nhỏ nhẹ dịu dàng và là người không bao giờ đầu hàng nghịch cảnh, luôn tìm lối
thoát cho cuộc đời đầy gian truân của mình.
Nếu
có ai hỏi tôi rằng: Tôi nhớ gì về nhà văn Trần Hoài Thư nhất, thì tôi sẽ không
ngần ngại trả lời... Đó là NỤ CƯỜI của Ông! Mái tóc trắng muốt và nụ cười của
Ông như "Ông Tiên", có lần tôi đã nói thế với Anh Cả Hoài Thư.
Viết
để nhớ ANH CẢ HOÀI THƯ - NGƯỜI KHÂU CHỮ NGHĨA trong lòng của Út Như Thương.
Út
đang đọc lại Văn Thơ di cảo của Anh Cả... đọc biết đến chừng nào mới hết đây
Anh Cả ơi?
Chúc
Anh Cả thật bình an ở nơi nào đó. Nơi có chị Ngọc Yến với mái tóc đen mun mà
anh tấm tắc khen hoài..."...Ngày xưa tóc đen huyền vì gội bằng bồ kết.
Bây giờ thay vì bồ kết, tóc Yến vẫn đen mun vì gội bằng trái khổ nạn..."
(TQBT số 93 tháng 6, 2021 - Chủ đề Hạnh phúc và Khổ nạn).
Như
Thương
(Tháng
6, 2024)